امیدسبزوار

قانونمند از مردم برای مردم ، با تولید محتوای دست اول، نوری بر تاریکی های خبری سبزوار

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «میراث فرهنگی سبزوار» ثبت شده است

کاروانسرای عرب های سبزوار موقوفه ای تاریخی که به فنا می رود

وضعت تخریب روز افزون کاروانسرای عرب های سبزوار به جایی رسیده است که احتمالا به زودی فقط شاهد آوار فرو ریخته ای از یک موقوفه و سرمایه تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران در مرکز شهر سبزوار خواهیم بود تا گواه کاملی بر بی عملی و بی فایدگی کلیه نهادها و دستگاه های مسئول در این حوزه باشیم.

به گزارش امید سبزوار موضوع تخریب کاروانسرای عرب ها که به رباط سبزوار یا کاروانسرای شهر هم شهرت دارد، در سالهای اخیر بارها و بارها توسط رسانه های مختلف مورد پیگیری قرار گرفته و هر بار مشخص شده ظاهرا ادارات اوقاف و امور خیریه و میراث فرهنگی شهرستان و استان توان جمع کردن و مدیریت درست این موضوع را ندارند و دیگر مدیران فرادستی این دو اداره نظیر فرماندار و استاندار و ... نیز به نظر میرسد اصلا برای اینگونه امور اهمیتی قائل نیستند.

به هرحال بر اساس تصاویری که به تازگی یکی از شهروندان برای رسانه امید سبزوار ارسال کرده است، به نظر می رسد کار تخریب این بنا دیگر از مرحله انتقاد و مطالبه گری گذشته و نیاز به اقدام اورژانسی دارد.

متاسفانه اگرچه اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی همواره آثار و ابنیه تاریخی سبزوار و ظرفیت های گردشگری این شهر را نادیده گرفته و غرب خراسان را مانند فرزند ناخوانده و ناخواسته ای مورد تبعیض قرار داده است اما این موضوع در همه آثار تاریخی ای که یک سر دیگر آن اداره اوقاف است، شدت بیشتری یافته و کار چنان پیچیده می شود که ابنیه ای که باید طبق نیت واقفان همواره در راه امور خیر و عام المنفعه مورد استفاده قرار گیرند، سرانجامشان فقط به تعطیلی و تخریب کشیده می شود.

چندی قبل هم شاهد این بودیم که کاروانسرای فرامرزخان سبزوار که محل موزه مردمشناسی و محل غرفه بسیاری از هنرمندان صنایع دستی این شهر بود، به خاطر اختلافاتی که بین اوقاف و میراث فرهنگی و احتمالا متولیان بنا بود به تعطیلی و بی رونقی کشیده شد.

به نظر می رسد برای اینکه سنت حسنه وقف بد نام نشود و شهروندان به تدریج به جای ذهنیت مثبت از فواید عام المنفعه موقوفات، دچار این ذهنیت منفی نشوند که هر بنای وقفی سرانجامش تخریب و تعطیلی و بی حاصلی است، باید مدیران و دست اندرکاران مربوطه در شهرستان و استان هر چه سریعتر این ناهماهنگی و ناکارآمدی ها را کنار بگذارند و در عمل اقدامی فوری برای مرمت و احیا و رونق بخشی به چنین بناهایی بکنند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
امید برومندی

خانه تاریخی اولیا در سبزوار نیازمند مرمت فوری است

مسئول سمن سفیران گردشگری در سبزوار از نیاز فوری خانه تاریخی اولیاء به مرمت خبر داد. 

مهیارتسبندی در گروه ایتایی «سبزوارتوسعه» گفت: تا کنون 5 نامه از گروه ما برای شهرداری سبزوار در دوره های گذشته ارسال شده اما تا به حال کسی مرمت این بنای با ارزش تاریخی را گردن نگرفته است. 

وی توضیح داد: سقف این بنا به شدت دچار آسیب های سازه ای است که ترک های عمقی کاملا در نمای این بنا قابل مشاهده است. 

مجتبی کاویان استاد دانشگاه و پژوهشگر مرمت ابنیه تاریخی سبزوار نیز در این رابطه گفت: مالکیت فعلی این بنا با شهرداری است و به نظر می رسد یک کش بندی ساده از بالا لازم دارد و شهرداری به راحتی می تواند از پیمانکاران این حوزه درخواست کند که این کار را انجام دهند و  فکر نمی کنم این کار هزینه زیادی داشته باشد اما بسیار ضروری است. 

وی درباره خانه اولیا توضیح داد این خانه بخشی از یک مجموعه بزرگتری  مربوط به اواخر قاجار و اوایل پهلوی بوده که اندام های دیگر آن از بین رفته و فقط همین بخش کنونی باقی مانده و در دهه 80 ثبت آثار ملی شده است.  

کاویان تصریح کرد: خانه اولیا با سرای اولیا فرق دارد و نباید این دو را با هم اشتباه گرفت. و هر دو جزء آثار تاریخی سبزوار هستند که ثبت آثار ملی شده اند. 

وی همچنین گفت: شهرداری چند سال قبل تلاش های خوبی برای این خانه انجام داد و آن را تملک کرد. همچنین اعضای گروه سفیران گردشگری هم در آنجا فراتر از توانایی مالیشان زحماتی کشیدند از جمله خاک برداری، کف سازی حیاط، احیای حوض و باغچه ها، نمای ساختمان، رنگ آمیزی در و پنجره ها و ... که باعث شد این بنا جلوه زیباتری پیدا کند.  

این استاد دانشگاه با بیان اینکه خانه اولیا پلان ساده ای شامل یک راهرو در وسط و دو اتاق در طرفین دارد، عنوان کرد:  در ادامه گفت:آجرکاری های بسیار زیبایی هم در نمای اصلی و هم در سقف زیرزمین این بنا وجود دارد که آن را منحصر به فرد کرده است. 

کاویان در پایان گفت: مشکل بزرگ خانه اولیا این است که یک مقدار از سطح کوچه پایین تر است و این پایین تر بودن باعث شده  دیوارهایش از پهلو نم بردارد و یک مقدار مشکلات سازه ای برایش ایجاد شود. 

رسانه امید سبزوار، امیدوار است مراقبت، مرمت و احیای بناهای تاریخی سبزوار بیش از پیش مورد توجه مسئولان شهرستانی و استانی قرار گیرد و با کمک این گنجینه ها، شاهد رونق صنعت گردشگری در غرب خراسان باشیم.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
امید برومندی

یک سال بعد از سفر وزیر، از مدرسه فخریه سبزوار چه خبر؟

بیش از یک سال از سفر عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به سبزوار و بازدیدش از چند مکان تاریخی این شهر می گذرد. یکی از اماکنی که ضرغامی به بازدید آن رفت مدرسه فخریه بود که آقای وزیر در آن زمان بر اساس خبری که در رسانه ها منتشر شد، قول داده بود این مدرسه به یک مکان گردشگری تبدیل شود.

اکنون ولی مدرسه فخریه با وجود اهمیتی که به عنوان قدیمی ترین مدرسه ایران دارد، همچنان در در مرکز شهر سبزوار برای بسیاری از مردم و گردشگران این شهر ناشناخته و منزوی است. 

متاسفانه بعضی وقت ها خبرهایی از رطوبت و تخریب سقف و دیوارهای آن نیز به گوش می رسد. البته در سال گذشته رسانه ها از مرمت آن خبر دادند اما به دلیل بسته بودن فخریه به روی بازدید عموم مردم و گردشگران، اکنون کسی به درستی نمی داند این مدرسه دقیقا در چه وضعیتی است، فقط چیزی که معلوم است این است که هنوز از انزوا خارج نشده و چنان که وزیر وعده داده بود به مکان گردشگری تبدیل نشده است. 

امید سبزوار به همین مناسبت به یادآوری بخشی از اظهارات سال گذشته عزت الله ضرغامی درباره مدرسه فخریه می پردازد، بدان امید که با این یادآوری، باعث شود مدرسه فخریه از این مهجوریت در بیاید و توجهات بیشتری را چنان که درخور آن  است، دریافت دارد. 

خبرگزاری میراث آریا در تاریخ 21 مهر 1401 صحبت ها و نظرات وزیر میراث فرهنگی کشور را درباره فخریه بدین شرح منتشر کرده است: 

عزت الله ضرغامی گفت: این مدرسه قدیمی‌ترین مدرسه علمیه فعال ایران و نخستین مدرسه علمیه جهان اسلام در این مکان بنا شده است بنا بر این از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی افزود: با توجه به ویژگی‌ها باید مدرسه علمیه فخریه را به مکانی برای حضور گردشگران تبدیل کنیم. شهرداری برای مرمت و احیای این مجموعه مشارکت کند و پس از مرمت برای عموم مردم بازگشایی شود.

 او همچنین گفت: از دیگر دلایلی که باید این مکان حفظ شود این است که تفسیر مجمع البیان در این مکان نوشته شده است.

مدرسه فخریه سبزوار یکی از قدیمی‌ترین مدارس کشور به‌شمار می‌رود، این مدرسه‌ در زمان حکومت دیلمیان بنا شد و تاکنون بازسازی‌های متعددی بر روی آن انجام گرفته است.

این بنا، قدیمی‌ترین مدرسه‌ کشور است که در سده‌ سوم خورشیدی (قرن دهم میلادی) احداث شده است./  خبرگزاری میراث آریا

 

 


 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
امید برومندی

کاروانسرای روس ها در سبزوار بنایی از عهد قاجار که نیازمند مرمت فوری است

تهیه گزارش: امید برومندی

با سپاس از خبرگزاری ایلنا بابت انعکاس این مطلب:

بقایای کاروانسرای روس‌ها در سبزوار نیازمند مرمت فوری است

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سبزوار از ضرورت مرمت فوری کاروانسرای روس‌ها در این شهرستان خبر داد.

محمد علی ابراهیم دوست در گفت‌و گو با ایلنا گفت: بقایای کاروانسرای روس‌ها در سبزوار در خطر تخریب قرار دارد و از آنجایی که این بنا در فهرست میراث فرهنگی ثبت نشده و مالک شخصی دارد، فعلا نمی توان از تخریب آن جلوگیری کرد.

ابراهیمی دوست در این خصوص توضیح داد: کاروانسرای روس ها بنایی است مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی که احتمالا با هدف کاربری نظامی و اداری ساخته شده و در دوران پهلوی مشخصا به به عنوان پادگان نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است.

وی با بیان اینکه برخی افراد در سبزوار کاروانسرای روس‌ها را با سرای طومانیانس یکی از تاجران ارمنی که در گذشته در این شهر فعالیت‌های اقتصادی داشته، اشتباه می‌گیرند، گفت: سرای طومانیانس یا تومانیان، همان کاروانسرای تاریخی موجود در کوی گلستان است که بعدها توسط خاندان معمارزاده خریداری شده و به اسم آن ها تغییر نام داده است.

وی افزود: طبق شنیده‌ها مالکیت کاروانسرای روس‌ها متعلق به خانمی روسی بوده و احتمالا سازندگان این کاروانسرا نیز روس بوده‌اند زیرا به لحاظ ویژگی‌های معماری تفاوت‌هایی با بناهایی که توسط مسلمانان ساخته می‌شد، دارد.

ابراهیمی دوست همچنین درباره معماری کاروانسرای روس‌ها گفت: همه اتاق ها و سالن به واسطه پنجره‌هایی که به کار رفته دارای نور کافی هستند و آجرکاری‌هایی که دور پنجره‌ها و حاشیه بام‌ها را تزئیین کرده، زیبایی خاصی به این بنا داده است. همچنین در سقف بنا دو پوشش به کار رفته که در پوشش اول از چوب و تخته های مقاوم تر استفاده کرده‌اند و در پوشش دوم که برای زیبایی بنا ایجاد شده، تخته ها تزیین خاصی دارد.

رئیس میراث فرهنگی سبزوار سپس گفت: این بخش‌های باقی مانده از کاروانسرای روس‌ها با وجود اینکه سالیان سال بدون حفاظت و نگهداری رها شده، هنوز سرپاست و زیبایی خاصی دارد، اما مساحت زمین کاروانسرا بسیار بزرگ است و اینطور که پیدا است قبلا ساختمان‌های بیشتری در این ملک وجود داشته که به مرور زمان تخریب شده اند و دیگر اثری از آن ها باقی نیست.

وی ادامه داد: برای ثبت این بنا در دوره‌های قبلی تلاش‌هایی انجام گرفته که نتیجه بخش نبوده و از زمانی که او عهده‌دار این مسئولیت شده است، در همین راستا اقداماتی را انجام داده و در آخرین پیگیری تماسی با مالک برقرار شده تا برای توافق درباره این بنا گفتگویی صورت بگیرد. 

این مسئول در پایان گفت:  برای نجات بخش های باقی مانده از کاروانسرای روس ها در سبزوار از خطر نابودی باید ارگان های خدمات رسان عمومی و مردم بسیج شوند و ملک مزبور از مالک خریداری شود و پس از آن میراث فرهنگی طرح مرمتی آن را آماده کند و اقدامات لازم را انجام دهد. برای خرید این بنا می توان با مالک وارد تهاتر شد و یا هزینه ملک را به قیمت تعیین شده به او پرداخت کرد.

 

کاروانسرای روس ها در سبزوار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
امید برومندی

کاروانسرای روس ها در سبزوار، ایستاده در غبار فراموشی

در سرتاسر شهر سبزوار و نواحی اطراف آن کاروانسراهای تاریخی متعددی به چشم می خورد که بیانگر رونق تجاری و جایگاه مواصلاتی این شهر بر مسیر راه ابریشم در طول دوره های مختلف تاریخی هستند. کاروانسراهایی که برخی از آن ها مانند کاروانسرای فرامرزخان در میدان کارگر، خوشبختانه به خوبی مورد توجه و رسیدگی قرار گرفته و امروز هم مورد استفاده اند، اما برخی دیگر به مرور تخریب شده و کم کم از یاد مردم رفته اند. یکی از این کاروانسراهای فراموش شده در غرب خراسان، کاروانسرای روس ها است.

به گزارش امید سبزوار، کاروانسرای روس های سبزوار که تاریخچه ای مربوط به دوره قاجار دارد، نشان دهنده اهمیت و رونق تجاری و احتمالا سیاسی این شهر در آن برهه تاریخی است، اما در سالهای اخیر این بنای تاریخی در سایه بی مهری ها و کم توجهی ها، در معرض تخریب و فراموشی قرار گرفته به طوری که حتی بسیاری از شهروندان سبزواری که سالهاست در محدوده خیابان اسدآبادی و محله اداره برق زندگی می کنند و بارها از کنار آن رد شده اند، نامش را نمی دانستند. البته دیواری آجری که جلوی در ورودی این بنا کشیده شده بود، این فاصله را بیشتر هم کرده بود به طوری که اکثر ساکنان و یا رهگذران این محله تصور می کردند این فقط یک دیوار است که دیر یا زود می ریزد و پشت آن هیچ بنایی وجود ندارد.

اما انتشار چند عکس و یک نوشته کوتاه در پیج اینستاگرامی یکی از اصحاب رسانه غرب خراسان، از بنایی تاریخی که علی رغم تخریب گسترده، معماری جالب و آجرکاری های زیبای آن هنوز جلب توجه می کند، منشأ به راه افتادن بحث و گفتگوهایی در میان علاقه مندان میراث فرهنگی سبزوار در فضای مجازی شد و نهایتاً مشخص گردید این همان کاروانسرای روس هاست که البته عده ای آن را با سرای تومانیان (طومانسیان) تاجر ارمنی ساکن در سبزوار، نیز اشتباه می گیرند.

در جریان بحث هایی که درباره بقایای این بنای تاریخی درمیان کاربران فضای مجازی سبزوار به راه افتاد، بهزاد فرهمند یکی از کارشناسان معماری و عمران در سبزوار، طی کامنتی درباره این بنا گفته است: بقایای به جا مانده، مربوط به پادگان روس ها در زمان اشغال است که بالای سردر آن عبارت«CCCP 1911» حک شده بود. برای حفظ این قسمت های به جا مانده، ثانیه ها رو به اتمام است. 

مجتبی کاویان عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری نیز با ارسال کامنتی در ارتباط با این بنا، نوشت: اینجا...یک مدت در دوران پهلوی ژاندارمری بوده. سال 95 پرونده این مکان را برای ثبت در آثار ملی تهیه کردیم و تحویل شهرستان و استان دادیم اما تا به حال خبری از اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی نشده است.

علی نورآبادی خبرنگار و تحلیلگر سبزواری ساکن تهران نیز طی ارسال پیامی در این رابطه با تجلیل از روحیه توجه شهروندان نسبت به اتفاقات محیط اطراف و بی تفاوت نگذشتن از کنار آن ها گفت: همه ما می توانیم با اتفاقات و آثار و ابنیه تاریخی فعال تر برخورد کنیم. من خودم تا حالا اسم این کاروانسرا را نشنیده بودم و نمی دانستم اما حالا این کاروانسرا برای اولین بار به صورت عمومی معرفی شد، ان شاالله مسئولان هم فعال تر و حساس تر  شوند و این معرفی مختصر مقدمه ای باشه برای احیای این کاروانسرا. ظاهرا این کاروانسرا هنوز ثبت ملی نشده است. امیدواریم که مالکان محترم این اثر تاریخی و مسئولان میراث فرهنگی جدی تر پیگیری کنند که اولا این اثر ثبت ملی شود و بعد هم احیا شود. انشالله زودتر خبر بعدی را از ثبت ملی این کاروانسرا بشنویم و بعد هم شاهد احیای آن باشیم.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سبزوار نیز در ارتباط با این موضوع گفت: این بنا مربوط به دوره قاجاریه بوده و به پادگان روس ها و کاروانسرای روس ها مشهور است. متاسفانه ثبت آثار ملی نیست و من هم از روزی که مسولیت قبول کرده ام درجهت ثبت این اثر اقداماتی انجام داده ایم ولی هنوز به نتیجه ی نرسیده ایم.

محمدعلی ابراهیمی دوست در ادامه به وجود اولین بانک روسی در خانه کیان سبزوار نیز اشاره کرد و گفت: این خانه هم در معماری و هم در ساخت بی نظیر است و خوشبختانه چند بازدید و پیگیری از خانه کیان صورت گرفته و مرمت های ضروری انجام شده و بنا هم اکنون سالم هست.

وی ضمن تشکر از همه ی میراث دوستان وخبرنگاران و مردم سبزوار که نسبت به تاریخ ومیراث این شهر دلسوز هستند، ابراز امیدواری کرد با این پیگیری ها بتوانیم آثار تاریخی و میراث فرهنگی سبزوار را در سطح ملی و جهانی معرفی کنیم و سبزوار را به جایگاه واقعی خود برسانیم.

«امیدسبزوار» در همین رابطه مصاحبه ای اختصاصی با محمدعلی ابراهیمی دوست رئیس اداره میراث فرهنگی سبزوار نیز انجام داده است که در مطالب بعدی منتشر خواهد شد.

کاروانسرای روس ها در سبزوار

 

میراث فرهنگی سبزوار

 

کاروانسرای روس ها در سبزوار

 

کاروانسرای روس های سبزوار

 

 

 

 


امید برومندی

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
امید برومندی